LİSTEMİSTE benim en sevdiğim web sitelerinden biri.Çok hoş şeyler öğrenmenin yanında ciddi referanslarda yaratabiliyor insana.Bakın bu liste de Türkiyenin en lezzetli 10 balığıu üzerine.Ellerine sağlık yapanların. Sarpa ege bölgesinde en çok bulunan balıklardan biridir, ülkemizde mevsim çipurası olarak da biliniyor.. çok çevik ve atak bir balıktır en ufak sezide korkar ve kaçarlar, avcılığı da oldukça zevklidir ve çok kolaydır. Genellikle kıyılarda ve kayalık bölgelerde barınırlar kesinlikle kumluk bölgelerde gezmezler, kıyıdan en fazla 50-100 metre kadar açığa giderler ve hep aynı bölgede yaşarlar, kayalık bölgelerde yosun yiyerek beslenirler bu yüzden kumluk bölgelere yolları hiç düşmez, egede kefal yakalayanlar sarpayı iyi bilir sürekli ara sıra oltalarına denk gelenler olur. Boyları ufak olduğuna bakmayın o kadar mücadelecidir ki 20cm uzunluğunda bir sarpayı kıyıya çekerken sanki 800 gramlık bir çipura çekiyormuşsunuz gibi olur. Oltadan kurtulmak için elinden geleni yaparlar özellikle yakalandıklarında en dibe inerler ve kayalıkların altına girmeye çalışırlar. Sarpalar denizde her zaman sürü halinde gezerler ve oltayı attığınızda da yine sürü halinde gelirler bu kural hiç değişmez. Büyüklüklerine gelince benim şuana kadar yakaladığım en büyük sarpa 35-40 cm uzunluğunda, ağırlığı ise 800 grama yakındı..
Klimatik yapıdan çipura balığına tüm Akdeniz’de rastlanmakla birlikte doÄŸu ve güney doÄŸu Akdeniz ülkelerinde, Kanarya Adaları’nda, Ä°ngiltere kıyılarında, Verde Burnu’nda ve nadir olarak Karadeniz kıyılarında rastlanır. Genellikle tropikal, subtropikal ve ılıman kuÅŸaklarda yayılım gösteren çipura deniz fenogramlarının bulunduÄŸu kumlu–çamurlu ve çamurlu ortamlarda yaÅŸamını sürdürür. Bunun yanı sıra nehir ağızlarına ve lagüner bölgelere de girer. Ãœlkemizde daha çok güney sahilleri ve Ege kıyılarında yayılım gösterir. 30-50 gram olanları ince lidaki , 100 gram olanları lidak i, 100-180 gram olanları kaba lidaki , 200 gram ve üzeri ağırlıkta olanları da çipura olarak adlandırılır.
Vücudu fusiform ÅŸeklinde ve derisi iri pullarla örtülü, sırtı kurÅŸuni, karnı gümüşi renktedir. Küçük siyah benekli olduÄŸundan alabalığı andırır. Genç levreklerin sırtları siyah benekli, erginlerin sırtları ise beneksiz veya koyu renktedir. Dillerinin üzerinde diloit diÅŸleri vardır. Boyları 40-100 cm arasında deÄŸiÅŸir. Genellikle ağırlıkları 8–10 kg’dır.15 kg’a kadar çıktığı görülmüştür. Türkiye kıyılarında Karadeniz, Marmara ve Akdeniz’de bulunur. Her mevsimde, genellikle de mayıs ortalarından kasım sonuna kadar avlanır. Sonbahar ayları sırasında ırmak ağızlarında üremeye baÅŸladıklarında sürüler halinde toplanırlar. Karadeniz de kış aylarında dere ağızlarına Akdeniz de Nisan-Mayıs ayları arasında ürerler.
YaÅŸamı aynı aileden olan Lipsos’ un aynıdır. Farkları Ä°skorpit’ in Lipsos’ a göre daha küçük olması (ortalama 20 – 30 cm.) ve renginin koyuluÄŸudur. Eti oldukça lezzetlidir ancak dikenleri çok zehirli olduÄŸundan yakalandığında dikkat edilmelidir. Dikenleri vücuda deÄŸdiÄŸinde, deride kızarıklık ve ÅŸiÅŸlik meydana getiren bir balık türüdür. Zehir etkisini birkaç gün sürdürmektedir. Tedavi için amonyak kullanılabilir. Ayrıca halk arasında bu balığa “çarpan” denmektedir. Kıyıdan yem ile tutulabilen, izmarit avcılarının bol bol karşılaÅŸtığı bir balık türüdür. Genelde kumluk yerlerde tutulur. Daha önce söylendiÄŸi gibi tehlikelidir, özellikle acemi balıkçılar için daha tehlikelidir;
Sinarit Akdeniz’de yaygındır, ama Karadeniz ve Britanya Adalarından Mauretania’ ya , bazen Senegal ve Kanarya Adalarına kadar DoÄŸu Atlas Okyanusu’nda da görülür. 200 m ye kadar kumlu veya taÅŸlı derinliklerde yaÅŸar, ve diÄŸer balıklardan, yumuÅŸakçalardan ve kafadan bacaklılardan beslenen etkin bir yırtıcıdır. YetiÅŸkin sinarit bir metreden fazla boya ve 20 kg ağırlığa eriÅŸebilir. Genç sinaritlerin mavi yüzgeçlerle birlikte kahverengi-mavi olmak üzere gri-mavi olan yetiÅŸkinlerden daha farklı bir yüzeyi vardır.
…Reklam arası…
Aralık-Ocak döneminde Karadeniz’in hamsisi güzel oluyor. Marmara hamsisi daha büyük ama daha az lezzetli. Ä°stanbul Su Ãœrünleri Hali Müdürü Hakan Farımaz ızgarasını da tavsiye edebileceÄŸini söylüyor. Ortalama boyu 12 santimetre. Ancak 20 santimetreye kadar olanlarına rastlanıyor. Olta avı yapılmamasına raÄŸmen, BoÄŸaz’da ince çapari takımına atladıkları oluyor. Ama iÄŸnenin mutlaka sinek olması gerekiyor.
Derin su balığı olduÄŸu için Karadeniz gibi Ege ve Akdeniz’in de barbunyası lezzetli. Nisan-Mayıs ayları arası en uygun zamanları. Kumluk ve çamurlu diplerde yaşıyor. AÄŸ ve oltayla avlanıyor. AÄŸ kullanıldığında mutlaka güneÅŸ doÄŸmadan toplamak gerekiyor, aksi halde diÄŸer balıklara yem oluyor. Olta ile avlanacaksa yem olarak ya deniz kurdu, ya da deniz solucanı kullanılıyor.
Bir başka Karadeniz balığı olan kalkan için en uygun zaman Aralık-Şubat ayları. Kumluk, çamurluk ve midyelik alanlarda yaşıyor. Avcılığı dip ağları ve paraketay ile yapılıyor. Paraketa çok uzun binlerce iğnesi olan bir olta ve bununla kalkan avlamak zahmetli bir iş. Kalkan insanlar kadar köpekbalıkları ve yunusların da mönülerinin başında yer alıyor.
Lüferin AÄŸustos-Kasım ayları arasında yenmesi tavsiye ediliyor. En lezzetli lüfer Ä°stanbul BoÄŸazı’ndan çıkıyor. Küçükten büyüğe defne yaprağı, çinekop, kaba çinekop, sarı kanat, lüfer, kaba lüfer ve kofana adlarını alıyor. Ä°stanbul BoÄŸazı’nda Yeniköy Feneri, Çengelköy, Vaniköy, Ãœsküdar ve Kumkapı baÅŸlıca av yerleri. Balıkçılar kurnaz balığı avlamak için uzun olta, at-çek, kamış ve mavruka ya da çarpma kullanıyor.
Lezzeti kadar pembe rengiyle görünümü de güzel olan bir balık. Temmuz-Haziran ayları arasındaki av yasağı döneminde yemek için ideal. Her yerden çıkıyor ama Ege mercanı daha bir meşhur. Bir tanesinin ağırlığı 15-20 kiloya kadar çıkabiliyor, fakat lezzet açısından yarım ile bir kilo arası olanları makbul. En verimli ayları nisan ve mayıs. Başlıca yemleri arasında kalamar, karides ve midye var.